Lok Sabha tei Rajya Sabha'o bisibrwi swkang Citizenship Amendment Act eba CAA gosi'ui hojakma yagulo, Ó bisini March 11 ni simi Ó kerong haktor gwnangwi no phwnangjaksinai hwnwi sakhlaijakha. Haktorni Home Minister Amit Shah sakha Lok Sabha chongbari ni swkangno Ó kerong ni samungrok supungjak bainai. Obono tẃywi haktor gwnangwino haktorni kwbangma bosongni lukurok tei dopharok uanalaijak, chini North East India bwkhakni hasterogo bo Ó kerongno seja'ui khorang tilaijakmani nukjakha.
![]() |
Astabal thwngnokhla bwskango TSF rok CAA ni sakhlaimungbwlaino sóksalaikha. |
Assam'o All Asom Students' Union (AASU) kraksalo homchang tẃywi CAA no tẃywi sejamung phunukha tei Tripura'o bo Ó kerongno seja'ui kraksalni sarigo Twipra Students' Federation (TSF) rok Astabal thwngnokhla bwskango khorang tisalaikha tei CAA ni sakhlaimungbwlaino sóksalaikha.
Ó kerongo tamo sajakha, phaidi saimanlainai.
Ó kerongni bisingtẃi, 31 December 2014 ni swkang Baroto chaya lamatẃi phainai Bangladesh, Pakistan tei Afghanistan ni Hindu, Sikh, Jain, Bud, Parsi tei Khristanrokno haktor haphang 'Citizenship' rwnai. Ó kerongni bisingo tabuk 'Illegal immigrant' eba 'Refugee' hwnjaknairok Barotni borok hwnjakbainai, abono CAA ni kosol kerong.
Haiphano abono karwi bo teibo kerongrok rikjak tongu, abo hwnkhe Ó 'Act' kerong wngmani yagulo, sakao sajak kaidok tongtharni borokrokni sakao 'Illigal immigration' hairokni majra berjak tongmarok bebak paywi thángbainai. Aro Foreigners Act 1946 tei Passport Act 1920 ni bisingo majra berjak tongmarokbo tei tongwlakha bebak norjakbainai.
Ó kerong Parliamento December ni 19 salmari'o khungni nokni (House) gosimung manma yagulo, President (Haktorpha) ni gosimung bai CAA kerong swnamjakha. Aboni yagulo, haktor gwnangwi no Ó kerongno seja'ui lukurokno khorang tisalaimani nukjakha, tei kwbangma thayo abono tẃywi urpatilaima bo nukjakha.
North East phasingni kwbangma hasterogo bo Ó kerongno seja'ui khorang tisalaima tei urpatilaimung nukjakha, kahamkhe sanathángkhe, Assam tei Tripura haste'o aboni kwbangkuk sejamung nukjakha. 8 January'o Madhab Bari ni patimung tabuk phano lukurok pokbaya khuna, tamni hwnkhe aphuru CAA no seja'ui TSF rok bai dam 12 ni bagwi Tripura gwnangwino 'Strike' nuhunjak tongmani phiya O 'Strike' nuhunmano 'Unconstitutional' hwnwi saui TSR rok khorang tisa'ui tongnai rwngswrwngnairokni saka silai guri sahorkha, aro khorokdok rwngswrwngnairok belai sakderabaikha.
Haktor gwnangwi CAA no seja'ui tangwi lukurok khorang tisalai hwnmale bórok sao Ó kerongo Thuruk (Muslim) tongtharni borokrokno khopjakyani bagwi, Ó kerong tongtharni mungwi borokrokno khagu. Phiya North East'o CAA no seja'ui khorang tisalaimani abo haktor gwnangwi sejajakmani slai belai phero, tamni hwnkhe North East ni borokrok phatarni phainai jotto tongtharni borokrokno bórokni kok, hukumu, tei tongwrwngni saka kaisa busu haikhe nugu.
11 March'o CAA no bahaikhe haktor gwnangwi phwnangnani aboni raidarok kaisa haphangni 'Gazette' ni bisingtẃi sakhlaijakha, tei Á sakhlaimungbaino Ó Act bo kerongni goron nakha. Arunachal Pradesh, Nagaland, Manipur, Mizoram, Meghalaya ni kwbangkuk thai tei Tripura bai Assam ni Sixth Schedule thairogo Ó kerong phwnangjakgwlak hwnwi bo sajakha. Phiya Ó sakhlaimungni yagulo bo Tripura tei Assam ni Sixth Schedule kwrwi thairokni bagwi hwnkhe Ó kerong tongnai.
Tabuk naijaknaikhe abono, CAA ni kerong haktor gwnangwi phwnangnai hwnwi sakhlaijakmani yagulo, Haktor, North East, Assam tei Tripura gwnangwi bwswk kasumung manno tei bisi 2019 ni 8 January ni mangpili de teisa nukjakphino? Abo jora simi se sa'ui mannai.